| Δημοσίευση : |
|
22/08/2011 |
| Πηγή: |
|
www.Obeline.gr |
| Συντάκτης : |
|
Αναστάσιος Μόρτογλου |
| Βαθμολογία: |
|
3.67 ( 9 ψήφοι) |
|
|
|
Η παχυσαρκία, ως νόσος πλέον, έχει πάρει παγκοσμίως διαστάσεις πανδημίας. Στη χώρα μας, πρόσφατη Πανελλαδική μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας έδειξε ότι σε άτομα μέσης ηλικίας η συχνότητα υπέρβαρων (Δείκτης μάζας σώματος - ΔΜΣ >25 κλ/μ2) είναι 33% και παχύσαρκων (ΔΜΣ >30) 21%.
Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι αποτέλεσμα της αυξημένης πρόσληψης τροφής σε σχέση τις ενεργειακές μας ανάγκες. Το ερώτημα είναι αν το ενεργειακό αυτό περίσσευμα οφείλεται σε αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη ή/και σε μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.
Αιτιολογικά, είναι αναμφισβήτητη σήμερα η επίδραση του κληρονομικού παράγοντα στην εμφάνιση και επιδείνωση της παχυσαρκίας. Μία νέα παράμετρος που έχει δειχθεί ότι επιδρά στο ενεργειακό ισοζύγιο είναι η ενδομήτρια ανάπτυξη, η φάση δηλαδή που τα κύτταρα ‘προγραμματίζουν’ για πρώτη φορά τις μεταβολικές τους λειτουργίες. Νεογνά υπέρβαρα ή ελλειποβαρή έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αργότερα παχυσαρκία και άλλες μεταβολικές διαταραχές, όπως διαβήτη 2, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία και καρδιο-αγγειακές νόσους.
Ομως, η διαιτητική μας συμπεριφορά είναι, κύρια, περιβαλλοντικό φαινόμενο που όμως επιδρά δευτερογενώς στο βιολογικό υπόστρωμα και στο ενεργειακό ισοζύγιο. Aναφέρεται στην ποιότητα της τροφής, στις διαιτητικές προτιμήσεις αλλά και αποστροφές, καθώς και στην ηδονική δράση των τροφών.
Όπως έχει δειχθεί σε μεγάλες και μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες στις ΗΠΑ (ΝΗΑΝΕS), η ενεργειακή πρόσληψη του πληθυσμού έχει αυξηθεί τα τελευταία 30 χρόνια κατά 170 Kcal/ημ στους άνδρες και κατά 330 kcal/ημ στις γυναίκες, ποσότητες που δικαιολογούν αύξηση του βάρους, αλλά όχι στα τραγικά σημερινά επίπεδα.
Η αύξηση της θερμιδικής πρόσληψης οφείλεται, εκτός άλλων, στην αύξηση της ενεργειακής πυκνότητος των καταναλισκομένων τροφών. Σήμερα, οι επικρατούσες διατροφικές προτιμήσεις είναι τα γλυκά, οι σοκολάτες, οι πίτσες, τα τυριά, τα λίπη, τα τηγανιτά και γενικά τρόφιμα που σε πολύ μικρό βάρος και όγκο έχουν πολλές θερμίδες. Αυτό είναι ένα κλασσικό φαινόμενο που ευνοεί την αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη. Επίσης, έχει δειχθεί (The Baltimore Lingitudinal Study of Aging) ότι άτομα που καταναλώνουν περισσότερο κόκκινο κρέας, πατάτες, γλυκά και αλκοόλ, παχαίνουν περισσότερο και μάλιστα κάνουν μεγαλύτερη εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα, κατανομή που όπως γνωρίζουμε είναι λίαν αθηρωγόνος.
Σημαντική συμμετοχή στην αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης έχει και η κατανάλωση χυμών και αναψυκτικών με φρουκτόζη, κυρίως στα παιδιά και στους εφήβους.
Τα Fast Food, είναι ένα ακόμα ‘πλήγμα’ στο σωματικό βάρος του σύγχρονου ανθρώπου. Λέγεται ότι είναι νόστιμα και συχνά αποτελλούν λύσεις 1ης ανάγκης. Για το πόσο νόστιμα είναι, απόδειξη είναι το όνομά τους. Λέγεται γρήγορο φαγητό γιατί φαίνεται νόστιμο μόνο όταν τρώγεται γρήγορα....
Και βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ‘μεγάλες μερίδες’ και τις ‘μεγάλες συσκευασίες’. Η βιομηχανία, στην προσπάθειά της να αυξήσει τις πωλήσεις και να κερδίσει νέους πελάτες, προωθεί στη διαφήμιση τη λογική της αγοράς μεγαλύτερης ποσότητας με λιγότερα χρήματα. Αν βέβαια πεισθούμε και ‘αγοράσουμε’, θα αναγκασθούμε να το φάμε ‘για μην πεταχτεί’.
Ποιοτικοί διατροφικοί παράγοντες που επηρεάζουν το σωματικό βάρος είναι:
• Η πρόωρη έναρξη ζωικής πρωτείνης (12ος μήνας και 5-6 έτος της ζωής) ευνοεί την εμφάνιση παχυσαρκίας - Am J Clin Nutr. 2007 Dec;86(6):1765-72
• Αυξημένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών σε ενήλικες Μεσογειακών χωρών μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας - Obesity (Silver Spring). 2008 Jan 17
• Η αυξημένη πρόσληψη υδατανθράκων και σε συνδυασμό με αύξηση των φυτικών ινών, έχει αντίστροφη συσχέτιση με την αύξηση του σωματικού βάρους - J Am Diet Assoc. 2007 Oct;107(10):1768-80
• Η μείωση του διατροφικού λίπους, ακόμα και χωρίς μείωση της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης, είναι δυνατόν να αναστείλει την αύξηση βάρους σε νορμοβαρείς και να επιφέρει απώλεια βάρους σε παχύσαρκους -Br J Nutr. 2000 Mar;83 Suppl 1:S25-32
Η σχέση πρόσληψης τροφής έχει όμως σημαντική συσχέτιση και με τη ψυχική διάθεση.
Στο παχύσαρκο άτομο η πρόσληψη τροφής αυξάνει με την επίδραση συναισθηματικών ερεθισμάτων και αυτό βελτιώνει το στρες και τα καταθλιπτικά φαινόμενα. H σχέση αυτή λειτουργεί αργότερα αντανακλαστικά και κάθε φορά που υπάρχει συναισθηματική αστάθεια, το άτομο καταφεύγει στην κατευναστική λύση ενός γεύματος το οποίο είναι σχεδόν πάντα υδατανθρακούχο και χρονικά κατανέμεται στις απογευματινές και νυχτερινές ώρες.
Και μια πολύ απλή συμβουλή στο σημείο αυτό. Αν αισθανόμαστε ενοχές την ώρα που τρώμε, συνήθως τρώμε πιο γρήγορα και έτσι τρώμε περισσότερο και βέβαια η ηδονική δράση της τροφής είναι πολύ μικρότερη…
Αν αποφασίσουμε να φάμε κάτι, δεν έχουν θέση οι τύψεις! Ετσι, θα το φάμε αργά, θα το ευχαριστηθούμε περισσότερο και τελικά θα φάμε πολύ λιγότερο….