Παράγοντες που επηρεάζουν την αρχική θεραπευτική ανταπόκριση του υπερθυρεοειδισμού στα αντιθυρεοειδικά φάρμακα.

Ποικίλα θεραπευτικά σχήματα χρησιμοποιούνται σήμερα για τη φαρμακευτική αποκατάσταση ευθυρεοειδισμού σε υπερθυρεοειδικά άτομα. Oι αρχικά χορηγούμενες δόσεις φαρμάκων είναι πάντα μεγάλες και μειώνονται προοδευτικά όταν επιτευχθεί ευθυρεοειδισμός. Kρίσιμοι επομένως παράγοντες στην κλινική πράξη είναι η αρχική δόση των φαρμάκων και ο χρόνος που απαιτείται από την έναρξη της θεραπείας για επίτευξη ευθυρεοειδισμού. Έτσι, αποφεύγονται οι πολλές αρχικά επισκέψεις καθώς και οι πολλοί ορμονικοί προσδιορισμοί, με τελικό αποτέλεσμα την οικονομία σε χρόνο και χρήμα για τους πάσχοντες.
Σκοπός της μελέτης που κάναμε ήταν η ανεύρεση των παραγόντων που επηρεάζουν την αρχική θεραπευτική ανταπόκριση του υπερθυρεοειδισμού στα αντιθυρεοειδικά φάρμακα και ο υπολογισμός με μαθηματικές εξισώσεις του χρόνου που απαιτείται για δεδομένη δόση φαρμάκων ώστε να επιτευχθεί ευθυρεοειδισμός.
Για το σκοπό αυτόν αναλύθηκαν τα δεδομένα από 251 υπερθυρεοειδικά άτομα, 182 γυναίκες και 69 άνδρες, ηλικίας 46.3±14.2 (όρια 18 - 85 ετών). Eκτιμήθηκε κλινικώς το μέγεθος του θυρεοειδούς και εκφράστηκε με όρια 1 έως 4 που αντιστοιχούν σε βάρος αδένος 15 έως >70 γρ.
Σε όλους χορηγήθηκαν αντιθυρεοειδικά φάρμακα σε δόσεις από 0.5 έως 8 χάπια ημερησίως (4.92±1.77). Ως ισοδύναμα χάπια θεωρήσαμε τα 5 mg καρβιμαζόλης= 5 mg μεθιμαζόλης= 50 mg προπυλθειουρακίλης. O πρώτος επανέλεγχος έγινε μετά 55.8±25.8 μέρες (όρια 15-120). Kριτήριο ευθυρεοειδισμού ήταν η φυσιολογικοποίηση των T4 και T3.
Τα αποτελέσματα ήταν: Aρχική T4= 18.65±5.03 μg/dl, T3= 370.4±150.8 ng/dl και TSH= 0.004±0.005 μU/ml. Κατά την πρώτη επανεξέταση ευθυρεοειδικοί στο σύνολο έγιναν οι 151/251, δηλαδή το 60.2% και είχαν T4= 7.71±1.87, T3= 129.1±27.6, TSH= 0.49±0.84.
Aπό αυτούς που έγιναν ευθυρεοειδικοί, το 33.8% έλαβε 6 χάπια/ημ, το 21.2% 5 χάπια/ημ., το 11.3% 3 χάπια/ημ., το 10.6% 4 χάπια/ημ., το 9.3% 8 χάπια/ημ. και το υπόλοιπα δοσολογικά σχήματα κάλυπταν μικρότερα ποσοστά. Mε δόσεις έως 6 χάπια/ημ. έγινε ευθυρεοειδικό το 89.4%.
H διάρκεια της θεραπείας σε μέρες που απαιτήθηκε για επίτευξη ευθυρεοειδισμού ήταν: από 15 έως 30 μέρες 9.3%, από 31 έως 45 μέρες 36.4%, από 46 έως 60 μέρες 24.5%, από 61 έως 90 μέρες 23.2% και >90 μέρες 6.6%.
Πολυπαραγοντική ανάλυση έδειξε ότι οι παράμετροι που επηρεάζουν σημαντικά την αρχική θεραπευτική ανταπόκριση είναι: τα αρχικά επίπεδα T4 (p= 0.000), τα αρχικά επίπεδα T3 (p= 0.001), το μέγεθος του θυρεοειδούς (p= 0.005), ο αριθμός των χαπιών (p= 0.000) και η διάρκεια της θεραπείας (p= 0.000). Δεν ευρέθη σημαντική επίδραση του σωματικού βάρους (p= 0.346), του φύλου (p= 0.860), της σχέσης T3/T4 (p= 0.111) και της ηλικίας (p= 0.735).
Mε βάση την πολυπαραγοντική αυτή ανάλυση, καταλήξαμε στην εξής μαθηματική εξίσωση:
Aριθμός χαπιών για επίτευξη ευθυρεοειδισμού= 3.020 (είναι η σταθερά) + (0.119 X αρχική T4 σε μg/dl) + (0.002822 X αρχική T3 σε ng/dl) + (0.344 X μέγεθος θυρεοειδούς) - (0.03626 X μέρες θεραπείας).
Tα στατιστικά χαρακτηριστικά του μοντέλου είναι: R= 0.809, R2= 0.645, adj. R2= 0.645, σταθερό σφάλμα= 1.056.
Aν η εξίσωση επιλυθεί και ως προς τον αριθμό των ημερών, μπορούμε να γνωρίζουμε με μεγάλη για την κλινική πράξη ακρίβεια το χρόνο που απαιτείται για επίτευξη ευθυρεοειδισμού με συγκεκριμένο αριθμό χαπιών ή τη δόση φαρμάκου που θα πρέπει να χορηγήσουμε για επίτευξη ευθυρεοειδισμού σε προκαθορισμένο χρονικό διάστημα.
Kαθοριστικοί λοιπόν παράγοντες της αρχικής ανταπόκρισης του υπερθυρεοειδισμού στα αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι η βαρύτητα της νόσου, το μέγεθος του θυρεοειδούς, η δόση του φαρμάκου και η χρονική διάρκεια της θεραπείας.